Giảm nghèo đói trên thế giới - một trong những mục tiêu chính của hội nghị lần này

TT - Ngay cả khi 170 nhà lãnh đạo các nước đã lên đường đến New York tham dự Hội nghị thượng đỉnh thế giới (dự kiến khai mạc hôm nay 14-9) và sau đó là kỳ họp Đại hội đồng LHQ, những bất đồng lớn vẫn còn tồn tại, đe dọa đến thành công của hội nghị.

Mục tiêu của hội nghị - cuộc tụ hội lãnh đạo thế giới lớn nhất trong lịch sử - là đưa ra một kế hoạch hành động cho thế kỷ 21, bao gồm các vấn đề chính:

- Phát triển: Dự thảo kế hoạch đưa ra thời gian biểu để giảm một nửa số đói nghèo, phổ cập giáo dục tiểu học, giảm tử vong sơ sinh và ngăn chặn đại dịch AIDS cho tới năm 2015. Các nước đang phát triển mong muốn thay đổi một số lời lẽ trong dự thảo về việc xóa bỏ các rào cản thương mại nhưng Mỹ phản đối. Dự thảo ủng hộ tăng viện trợ.

- Thành lập Hội đồng Nhân quyền: Các nước phương Tây muốn thay thế ủy ban Nhân quyền bằng một nhóm ít nước thành viên hơn, theo dõi và cập nhật tình hình nhân quyền hằng năm. Việc bầu thành viên vào hội đồng này có thể sẽ được Đại hội đồng LHQ bầu thay vì do các nhóm khu vực bầu như hiện nay.

- Cải cách LHQ: Các nước phương Tây muốn trao thêm nhiều quyền cho tổng thư ký LHQ trong việc quản lý, mở rộng các tổ chức giám sát cũng như thuê mướn các tổ chức giám sát độc lập. Một số nước đang phát triển e ngại rằng như vậy sẽ làm họ mất kiểm soát trong Đại hội đồng, hiện nay đang có quyền quản lý ngân sách và hoạt động của các cơ quan LHQ.

Theo ABC, các nỗ lực đàm phán diễn ra "điên cuồng" cho đến tận phút chót trước khi hội nghị khai mạc, trong khi đoàn Mỹ tuyên bố dự định thành lập và quản lý Hội đồng Nhân quyền "đã tan vỡ" vì các bên không đồng thuận được.

Phát ngôn viên R. Grenell của Mỹ cho biết "toàn bộ bản dự thảo đang lâm nguy". Trong vấn đề khủng bố, các nước vẫn chưa thể đồng nhất điều cơ bản nhất: đó là định nghĩa khủng bố là gì!

Dù vậy, sẽ có rất nhiều cuộc gặp song phương hoặc đan chéo giữa các lãnh đạo quốc gia tại "hội nghị Diên Hồng" thế giới lần này. Tổng thống Bush trở về từ vùng bão Katrina sẽ gặp Chủ tịch TQ Hồ Cẩm Đào, Thủ tướng Anh T. Blair, Thủ tướng Israel A. Sharon.

Phát ngôn viên của TTK LHQ K. Annan vẫn lạc quan: "Từ từ rồi chúng ta cũng sẽ làm xong việc". Thế nhưng Thủ tướng Úc J. Howard thì có ý khác: "Chúng ta đôi khi sai lầm khi hi vọng quá nhiều vào các thể chế chính thức mà không nhận ra rằng cuối cùng nếu không được những ai có khả năng thay đổi tình hình đồng thuận, hệ thống đa phương khó mà có hiệu quả".

Phải chăng việc có xong hay không, dù sao vẫn phải phụ thuộc vào các "đại gia" có tiềm lực?

HÀ NGUYÊN