Nhu cầu xóa nếp nhăn

Trong cuộc đua vào Nhà Trắng vừa qua, có tin đồn cho rằng ông J.Kerry đã phải nhờ đến Botox (tên thương mại của thuốc Botulinum Toxin, sản xuất tại Mỹ) để có khuôn mặt sáng láng trẻ trung khi ra trước công chúng... Còn tại TP.HCM, hiện nay, khi đến các cơ sở thẩm mỹ lớn nêu nhu cầu muốn xóa một hoặc vài nếp nhăn trên mặt mà không cần phẫu thuật, quý bà quý cô sẽ được tư vấn chích một loại thuốc chống nhăn da là Dysport (tên thương mại khác của Botulinum Toxin được công ty Beaufour Ipsen (Pháp) phân phối). Nếu khách hàng đồng ý, bác sĩ sẽ ghi lại số điện thoại để sắp lịch chích hoặc khuyến khích quý bà, quý cô rủ thêm vài người có nhu cầu chống nhăn da nữa đến cùng chích theo thời gian tự chọn. Do một lọ thuốc chống nhăn da (giá khoảng 6 triệu đồng/lọ) khi mở hộp phải được sử dụng hết, trong khi mỗi lọ có thể chích cho 5 khách hàng nên mới có chuyện "rủ nhau" đi chích thuốc xóa nếp nhăn.

Vậy Botulinum Toxin là gì? Theo tiến sĩ - bác sĩ Lê Hành, khoa Phẫu thuật thẩm mỹ bệnh viện Chợ Rẫy TP.HCM, Botulinum Toxin là độc tố sinh ra do vi khuẩn Clostridium botulinum. Độc tố này ngăn chặn luồng thần kinh đến cơ làm liệt vận động cơ. Đầu tiên Botulinum Toxin được các bác sĩ người Mỹ tên Jean và Alastair Carruthers sử dụng để chữa bệnh co giật mi mắt (blepharospasm). Qua đó, các bác sĩ phát hiện ra Botulinum Toxin còn có tác dụng xóa vết nhăn. Thế là Botulinum Toxin được các bác sĩ trên ứng dụng trong ngành thẩm mỹ từ năm 1987. Thế nhưng, mãi đến giữa năm 2002, Cơ quan Quản lý thuốc và thực phẩm Mỹ mới cho phép chính thức dùng loại thuốc này trong thẩm mỹ. Tuy nhiên trước đó, từ năm 2001 khi thuốc đang trong thời gian thử nghiệm đã có tới 1,6 triệu người Mỹ sử dụng Botox cho mục đích làm đẹp. Tại TP.HCM, đến nay có khoảng 300-400 trường hợp đã chích Botulinum Toxin với mục đích xóa nếp nhăn. Trong số đó, phần lớn là giới nghệ sĩ, diễn viên, doanh nhân... những người vốn cần gương mặt trẻ trung và không ngại chi phí cao. Theo dự báo của các nhà thẩm mỹ, sắp tới đây theo đà phát triển của xã hội, nước ta ngày càng có nhiều người dùng Botulinum Toxin để chống nhăn hơn.

Thị trường thuốc chống nhăn

Tiêm botox cho bệnh nhân

Bác sĩ thẩm mỹ Dương Đình Hùng vừa tham dự Hội nghị Thẩm mỹ và Da liễu của thế giới lần thứ tư (2004) tổ chức tại Philippines cho biết những thông tin mới nhất về các loại thuốc có tác dụng "vãn hồi tuổi xuân" khác trên thế giới đã được bàn luận tại hội nghị. Đó là các thuốc:

AcHydal: do Seika Kaisha người Nhật chế tạo từ lên men của vi khuẩn hình chuỗi Streptococcus Zooepidermicus - tạo ra chất sodium hyauronate. Thuốc này được sản xuất đóng gói dưới dạng chích 2.5 cc. Tuổi sống được trung bình trong da người theo báo cáo từ 3-9 tháng.

CosmoDerm 1, CosmoDerm 2, Cosmo Plast: ba chất này giống nhau, chỉ khác nồng độ từng loại. Được chế tạo từ chất collagene người - dùng nâng cao lớp da như vết nhăn, lỗ mụn sâu, hoặc nâng chỗ thẹo bị lõm sâu... đặc biệt chất này có pha chất thuốc tê Lidocain với nồng độ 0,3% do đó cấm chỉ định với ai dị ứng thuốc tê. Tại Mỹ, FDA đích thực cho sử dụng từ tháng 6.2003, trong đó cấm chích vào ngực, xương, cơ bắp, dây chằng, gân.

Fibrel: Giữa năm1980, Shldon Gottlieb, bác sĩ da liễu người Mỹ đã tìm ra chất Porcine (một loại Collagene) từ con heo. Loại thuốc này khi chích thường gây đau nhức nên phải chích khá chậm, gây tê tại chỗ và bệnh nhân trước đó phải làm xét nghiệm xem có dị ứng với thuốc hay không. Những phụ nữ cho con bú, người dễ bị sẹo lồi, người có phản ứng mẫn cảm, da mỏng quá... không được sử dụng. Xét nghiệm cho thấy đến 1,8% bệnh nhân có phản ứng không dùng được để làm đẹp. Dù chỉ phá mất vết nhăn trong vài tháng, nhưng giá tiền từ 300-400 USD/cc.

Trên đây chỉ là vài tên thuốc trong số "rừng" thuốc chống nhăn da trên thế giới được đề cập đến trong hội nghị.

“Cải lão hoàn đồng” đến đâu?

Trở lại vấn đề sử dụng thuốc Botulinum Toxin tại nước ta. Tại TP.HCM, ngoài các bệnh viện có chuyên khoa thẩm mỹ triển khai phương pháp này, nhiều cơ sở thẩm mỹ tư nhân khác cũng đang "khởi động" dịch vụ chích thuốc chống nhăn. Một bác sĩ thẩm mỹ cho biết, vì đây là một phương pháp không cần dao kéo, không chảy máu, không đau đớn và có vẻ khá là an toàn nên nó còn được... âm thầm thực hiện ở một số cơ sở làm đẹp chỉ có chức năng cắt, uốn tóc! Về công dụng của thuốc, trước đây, khi tổ chức hội thảo giới thiệu thuốc tại một bệnh viện có khoa thẩm mỹ tại TP.HCM, hãng dược phẩm đã tài trợ thuốc để chích thử cho 10 nhân viên y tế có nếp nhăn của bệnh viện. Chỉ vài tháng sau khi thuốc hết tác dụng, các nhân viên này đã "nhăn dúm" y như cũ! Vì sao như vậy? Theo bác sĩ Lê Hành, Botulinum Toxin có thể dùng để xóa những nếp nhăn như: nếp nhăn giữa hai cung mày, các nếp nhăn trán, vết nhăn đuôi mắt, nếp nhăn mũi, nếp nhăn đường cổ, nếp nhăn cằm. Thuốc có tác động nhanh, bắt đầu có hiệu quả sau 24-48 giờ, mạnh nhất sau 2 tuần và có thể kéo dài từ 3-6 tháng. Sau đó, khi thuốc hết tác dụng, các nếp nhăn sẽ dần dần trở lại như cũ. Vì thế, để duy trì sự trẻ hóa, bệnh nhân có nhu cầu sẽ lại chích thuốc tiếp tục. Thế giới có thuật ngữ "Botulinum Toxin addict" để nói về khách hàng thường xuyên của Botulinum Toxin. "Đúng hẹn lại lên" chích thuốc giống như nghiện nhưng ở đây là nghiện cái đẹp! "Do thuốc chỉ có tác dụng trong một thời hạn nhất định mà chi phí khá cao (mỗi bệnh nhân tốn khoảng từ 1,2-1,5 triệu đồng/vùng chích) nên hiện tại người có nhu cầu chích thuốc thường là giới trung lưu trở lên" - bác sĩ Ngô Anh Kiệt, Trưởng khoa thẩm mỹ bệnh viện Trưng Vương TP.HCM nhận định.

Những biến chứng có thể xảy đến

Theo bác sĩ Lê Hành, do Botulinum Toxin chống nhăn bằng cách chống co cơ nên có tác dụng kém đối với những nếp nhăn đã hằn quá sâu do tuổi tác. Ngoài ra, đối với các loại da nhăn, da thừa, da xệ do bị lão hóa nếu chích Botulinum Toxin có thể có tác dụng xấu. Ở các nước tiên tiến, chỉ có bác sĩ chuyên ngành thẩm mỹ và các ngành liên quan mới được sử dụng Botulinum Toxin cho bệnh nhân. Dù thuốc có độ an toàn cao (do sử dụng liều thấp) nhưng vẫn có thể có tác dụng phụ (thường nhẹ và thoáng qua) như sụp mi mắt tạm thời (3%), bầm dưới da (3-10%), nhức đầu thoáng qua (1%), nóng rát, đau tại nơi chích (hiếm gặp)... Nếu bệnh nhân gặp phải người không chuyên, chích thuốc sai kỹ thuật có thể bị liệt các cơ kế bên. Bác sĩ Dương Đình Hùng lưu ý bệnh nhân là hiện nay, có một số cơ sở dùng thuốc trôi nổi, thuốc không rõ nguồn gốc (có trường hợp là silicon) chích cho bệnh nhân với giá rẻ hơn nhưng sau đó, bệnh nhân có thể chịu hậu quả nặng nề.

Việc ứng dụng phương pháp Botulinum Toxin đã mang niềm vui đến cho nhiều phụ nữ trong công cuộc giữ lại "tuổi xuân". Thế nhưng, quý bà quý cô cũng cần lưu ý: "Chúng ta chỉ nên xóa những nếp nhăn thật sự cần thiết mà thôi vì với nhiều trường hợp đôi khi chính những nếp nhăn làm tăng nét duyên dáng, hấp dẫn cho khuôn mặt" - bác sĩ Lê Hành cho biết.

- Botulinum Toxin chống chỉ định trong những trường hợp: người bị bệnh nhược cơ toàn thân, bị dị ứng với Botulinum Toxin, phụ nữ có thai, đang cho con bú, dư da tự nhiên hoặc thừa mỡ ở vùng mi mắt, da mí, mày, người đang mắc bệnh nặng. - Ngoài chích thuốc xóa vết nhăn, quý bà còn có thể chọn phương pháp căng da mặt để trẻ hóa (có "độ bền" khoảng 10 năm). Chi phí thực hiện trung bình từ 6-12 triệu đồng/lần nhưng "kinh tế" hơn. Song, đây lại là một cách làm đẹp cần tới con dao mổ khiến nhiều người nghĩ tới những biến chứng có thể xảy đến. Ngoài ra, còn có phương pháp mài da bằng máy mài da siêu dẫn, bằng tia laser... Theo một số bác sĩ thẩm mỹ, người châu Á ít nếp nhăn nên áp dụng phương pháp mài da cũng cho kết quả khả quan.

Hồng Dung - Ngọc Trang