Trong kế hoạch chiến lược phòng chống HIV/Aids 2005-2010, Hội đồng kiểm soát đại dịch Aids quốc gia (National Aids Control Council - NACC) hướng tới mục tiêu giảm thiểu các lây nhiễm mới, tăng lượng thuốc điều trị cho người bệnh và giảm bớt tác động tiêu cực của Aids lên các gia đình.

Những mục tiêu này được phấn khởi đặt ra trên cơ sở những thành công ghi nhận từ chiến dịch chống Aids năm 2000-2004. Kế hoạch chiến lược trong thời gian đó đã giúp giảm tỉ lệ lây nhiễm toàn quốc từ 14% của 4 năm trước đây xuống còn 7% như hiện nay.

Giám đốc NACC, ông Patrick Orege, cho biết: "Mục đích chủ yếu của chúng tôi là giảm tỉ lệ đó xuống thấp hơn mức 5%".

Một mục tiêu chủ chốt khác của Hội đồng trong kế hoạch mới lần này là tiếp tục cải thiện chất lượng đời sống cho khoảng 1.4 triệu người nhiễm bệnh thông qua công tác cấp phát thuốc kháng virus và các dịch vụ chăm sóc y tế tốt hơn.

Về vấn đề này, NACC hướng tới mục tiêu giảm chi phí thuốc ARV hàng tháng cho người bệnh. Nếu như ba năm trước đây, số tiền điều trị thuốc hàng tháng là 70,000Sh (đơn vị tiền tệ của Kenya) cho mỗi bệnh nhân thì nay chỉ phải trả 500Sh một tháng, đó là nhờ có nhà nước trợ giá thuốc.

Trong năm qua, việc giảm bớt được chi phí điều trị cho người bệnh được NACC coi là thành tựu đáng kể nhất của tổ chức.

Trên đà này, NACC mong muốn có thể đẩy mức phí điều trị ấy xuống còn 100Sh trong năm tới.

Để giảm được giá thuốc điều trị có sự kết hợp của rất nhiều nhân tố. Trong đó phải kể đến việc hình thành những quan hệ mua bán thuốc sản xuất trong nước giá rẻ, có được điều đó phải kể tới công lao của Luật sở hữu công nghiệp đã có những điều khoản tạo thuận lợi hơn cho công tác bào chế thuốc điều trị cùng loại trong nước.

Hiện tại chỉ có khoảng 50,000 bệnh nhân được hưởng các chương trình do chính phủ tài trợ. NACC hy vọng sẽ tăng con số này lên tới 95,000 người trong tháng tới.

Với sự giúp đỡ của các doanh nghiệp trong thành phần kinh tế tư nhân, số người nhiễm bệnh có hy vọng được dùng thuốc điều trị sẽ tăng lên.

Bác sĩ Orege cho biết: "Nhờ những nỗ lực của Liên đoàn doanh nghiệp Kenya, hầu hết các nhà máy đã giúp công nhân nhiễm bệnh được điều trị thuốc".

Hội đồng kiểm soát đại dịch cũng chú trọng tới việc chính huấn, thay đổi hành vi và thói quen dùng bao cao su với các nhóm có nguy cơ lây nhiễm cao như gái mại dâm và coi đây là một phương thức hữu hiệu phòng chống các lây nhiễm mới.

Nếu so với hồi chiến dịch tuyên truyền vừa bắt đầu (chỉ có 100 triệu bao cao su được phân phát) thì nay đã phát đến 120 bao trên toàn quốc, một con số không nằm trong dự tính của kế hoạch chiến lược.

Tuy nhiên, nét hạn chế trong công tác tăng cường ý thức sử dụng bao cao su của người dân chính là giá thành bao cao su cho nữ còn quá cao. Trong khi chính phủ liên tục phát miễn phí bao cao su cho nam giới thì việc này vẫn chưa thể thực hiện đối với nữ giới.

Theo Hội đồng, một yếu tố chứng tỏ các thay đổi hành vi là độ tuổi bắt đầu có quan hệ tình dục đã chuyển từ dưới 14 tuổi lên 18 tuổi. Điều đó cho thấy, ngày càng ít người trưởng thành hơn sớm dính phải các quan hệ tình dục.

Để có được thành tích này phải kể tới công lao của chiến dịch Tumechill dành cho giới trẻ. Theo đó, chiến dịch kêu gọi các em biết tiết chế cuộc sống, chỉ quan hệ sau khi đã đi tới hôn nhân.

Bên cạnh đó, các bài học về Aids còn được đưa vào những giờ ngoại khoá ở trường, giúp các em nắm được những thông điệp hết sức rõ ràng về sự nguy hiểm của đại dịch HIV/AIDS.

Để giảm bớt gánh nặng của HIV/AIDS lên mỗi gia đình, NACC lập kế hoạch hỗ trợ những gia đình nghèo khi người trụ cột các gia đình này chẳng may nhiễm bệnh, không thể làm việc được.

Muốn làm được như thế, hội đồng phải huy động nguồn vốn từ chính phủ, các công ty đa quốc gia và các nhà hảo tâm trên thế giới cũng như trong nước.

Số tiền thu được sẽ chuyển tới 1.8 triệu trẻ mồ côi và các gia đình chịu ảnh hưởng đại dịch thông qua hệ thống "Conditional Cash Transfer" do ngân hàng Post đảm trách.

Theo bác sĩ Orege, những mục tiêu đặt ra đòi hỏi NACC phải có nguồn ngân sách hàng năm tăng hơn 3.1 tỉ Sh.

Bác sĩ Graca Machel, điều phối viên của tổ chức Africa Peer Review Mechanism – sáng kiến của chương trình New Partnership for Africa's Development – Nepad (hợp tác mới để phát triển châu Phi) gần đây ghé thăm Kenya đã rất thán phục những thành công mà đất nước này đạt được trong công tác phòng chống dịch bệnh. Theo cô, những gì Kenya đã thành công cần được nhân rộng hơn ở các quốc gia châu Phi khác, nhất là các nước ở miền nam châu Phi.

Cô nói: "Các bạn đáng được chúc mừng vì những thành tựu trong công tác giảm thiểu lây nhiễm, hạ chi phí thuốc điều trị và tạo ra những biến đổi trong nhận thức hành vi của người dân. Đây là những vấn đề còn khá nan giải ở các quốc gia khác trên thế giới".

Tuy nhiên, cô cũng kêu gọi NACC tập trung hơn nữa vào vấn đề cấp thuốc điều trị cho phụ nữ. Theo cô, tỉ lệ 4:1 nghiêng về phía nam giới không phản ánh đúng hiện thực bởi trong thực tế phụ nữ dễ nhiễm bệnh hơn nam giới.

Bác sĩ Machel cho biết, NACC cũng đã cố gắng tác động tới chính phủ nhằm giảm giá bao cao su cho nữ giới tới mức thấp hơn.

Cô nói thêm: "Đó còn là vấn đề con người và là một trong những cách thức giảm lượng trẻ mồ côi vì đại dịch. Hơn thế nữa, đó cũng là một kiểu đầu tư về phương diện phòng tránh các vấn đề xã hội khác tác động tới phụ nữ. Nhờ biện pháp bảo vệ đó, phụ nữ sẽ sống lâu hơn và góp phần trực tiếp làm giảm số trẻ mồ côi vì đại dịch".

Đỗ Dương theo http://allafrica.com