Rất nhiều bà mẹ có con bị tiêu chảy đã lo lắng về tình trạng gầy đi trông thấy của trẻ. Có phải sau khi bị tiêu chảy trẻ sẽ không thể lên cân, thậm chí còn sút cân? Theo các chuyên gia Nhi khoa, có một số yếu tố bất lợt mà bệnh tiêu chảy gây ra:

Thứ nhất, nó làm giảm lượng thức ăn đưa vào cơ thể (có thể đến 30% các chất dinh dưỡng) ngay trong những ngày đầu tiên trẻ bị tiêu chảy cấp vì chán ăn. Trường hợp trẻ bị nôn, các bà mẹ thường nghĩ là nên bắt bé nhịn ăn để "ruột được nghỉ" chỉ cho ăn những thức ăn được gọi là dễ tiêu nhưng giá trị dinh dưỡng không cao như cháo hay nước cơm. Thậm chí có người tưởng nhầm dung dịch Oresol (để bù nước điện giải đã mất theo phân lỏng) là thức ăn và vô tình để trẻ nhịn đói.

Thứ hai, trong thời kỳ tiêu chảy cơ thể trẻ giảm hấp thu các chất dinh dưỡng do nhu mao ruột bị tổn thương nên diện tích hấp thu giảm, làm thiếu các men disaccharidase, giảm nồng độ muối mật trong ruột (cần thiết cho quá trình hấp thu chất béo).

Thứ ba, nhu cầu các chất dinh dưỡng của trẻ bị tiêu chảy thường tăng phục vụ cho việc chuyển hóa, phục hồi tế bào ruột bị tổn thương, bù lại protein huyết thanh bị mất... Tuy nhiên, không phải hễ bị tiêu chảy là trẻ sụt cân và suy dinh dưỡng. Thực ra, trong quá trình trẻ bị tiêu chảy, một lượng lớn các chất dinh dưỡng vẫn được tiêu hóa, hấp thu và sử dụng. Thí dụ như sữa mẹ thì được dung nạp rất tốt. Người ta thấy rằng những đứa trẻ được tiếp tục bú sữa mẹ ngay trong khi tiêu chảy thường khỏi bệnh nhanh và sụt cân ít. Chế độ nuôi dưỡng hợp lý sẽ thúc đẩy sự phục hồi của niêm mạc ruột, kích thích sản xuất các men tiêu hóa, giúp sự hấp thu các chất dinh dưỡng sớm trở lại bình thường. Vì vậy các bà mẹ nên chú ý đến những vấn đề dinh dưỡng sau đây:

Với sữa mẹ, trong khi trẻ bị tiêu chảy, phải tiếp tục cho trẻ bú theo nhu cầu và ý muốn của trẻ, không được ngừng hoặc giảm, đồng thời vẫn phải bù dung dịch nước điện giải.

Với sữa bò (cả sữa tươi hay sữa công nghiệp) nếu đã cho trẻ uống trước khi bị tiêu chảy thì trong thời gian tiêu chảy vẫn cứ cho trẻ uống bình thường. Ở trẻ dưới 6 tháng tuổi trong hai ngày đầu cần pha loãng bằng một lượng nước gấp đôi. Những loại sữa công nghiệp được quảng cáo là sữa được sản xuất đặc biệt, không có lactose hay chất đạm thủy phân rất đắt tiền nhưng không có giá trị đối với đa số trẻ em bị tiêu chảy cấp.

Với thức ăn, vẫn tiếp tục cho trẻ ăn cả loại mềm lẫn loại đặc. Trẻ trên 6 tháng tuổi trước đó chưa được ăn thức ăn dặm thì bây giờ cũng có thể cho ăn, bắt đầu là những thức ăn mềm. Nếu trong lúc điều trị phải ngừng cho ăn thì sau khi điều trị phải cho ăn lại ngay. Nên cho trẻ ăn thành nhiều bữa nhỏ (6-7 bữa mỗi ngày không cần những loại thức ăn cầu kỳ (khoai tây nghiền hay mì ống) mà chỉ chọn gạo tốt nấu cháo nhừ là được: không được quên trứng, thịt hoặc cá cũng nấu nhừ để cung cấp chất đạm; thêm 5-10ml dầu ăn vào mỗi 100ml thức ăn để tăng năng lượng. Trẻ có thể uống nước quả tươi hoặc ăn chuối chín (nghiền nát) để có thêm kali và các muối khoáng, sinh tố. Thêm được các thức ăn có chứa tiền sinh tố A như cà rốt, bí đỏ, đu đủ... các loại rau lá màu xanh thẫm cũng rất tốt. Trong trường hợp trẻ bị tiêu chảy quá lâu ngày, đã suy dinh dưỡng lại có triệu chứng quáng gà hay khô mắt, cần đưa trẻ đi khám bệnh ở các cơ sở y tế.

Sau khi trẻ hết tiêu chảy, ngoài khẩu phần ăn trước đây, cần cho trẻ ăn thêm những thức ăn khác để trẻ sớm phục hồi sức khỏe, bắt kịp với nhịp tăng cân cũ, tránh sụt cân và suy dinh dưỡng.