Báo cáo của Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND TP, Ban chỉ đạo 80 (thực hiện Quyết định 80/2001/QĐ-TTg ngày 24-5-2001 về việc xử lý, sắp xếp lại nhà đất thuộc sở hữu nhà nước trên địa bàn TP Hồ Chí Minh) cho thấy đã có sự thiếu sót của các đơn vị quản lý, dẫn đến việc nhiều kho bãi và nhà xưởng bị sử dụng lãng phí, sai mục đích; thậm chí bị chiếm dụng bất hợp pháp, bị chuyển đổi công năng, bị biến thành của riêng.

Tình trạng vi phạm trong quản lý mặt bằng kho bãi thể hiện dưới nhiều dạng: các đơn vị hoặc cá nhân được thuê giá rất rẻ, sau đó cho thuê lại với giá cao gấp nhiều lần để hưởng chênh lệch; thuê mặt bằng kho rồi tự ý biến thành nhà ở hay để kho bãi hoang hóa nhiều năm.

Theo Ban chỉ đạo 80, sau gần bốn năm thực hiện Quyết định 80, đã có 1.475/1.700 đơn vị sử dụng công sản đã xây dựng phương án sắp xếp lại mặt bằng, kho bãi. Hiện tại, 1.475 đơn vị này đang quản lý, sử dụng 6.818 cơ sở nhà đất. Còn lại 225 đơn vị không quan tâm đến chỉ đạo của BCĐ 80. Trên thực tế, trong số 1.475 đơn vị có phương án sử dụng mặt bằng nhà đất, phần nhiều là đối phó cho qua chuyện, có đơn vị phương án sắp xếp cứ bị thay đổi xoành xoạch.

Trường hợp của Công ty kho bãi là một thí dụ điển hình về sự thất thoát, lãng phí. Hiện tại, nằm dưới quyền quản lý của Công ty kho bãi thành phố có 97 điểm, với tổng diện tích 188.658,5m2, nhưng có đến 18 kho bãi bị chiếm dụng. Chẳng hạn đối với kho 552 Xô Viết Nghệ Tĩnh, quận Bình Thạnh. Nguyên trước đây, kho này do Công ty dịch vụ ăn uống quận Bình Thạnh sử dụng và ký hợp đồng thuê với Công ty kho bãi. Từ năm 1991, Công ty dịch vụ ăn uống quận Bình Thạnh đã không tái ký hợp đồng theo quy định. Thay vì sử dụng mặt bằng để làm dịch vụ, quận Bình Thạnh đã giao toàn bộ mặt bằng kho cho Xí nghiệp quản lý và phát triển nhà quận Bình Thạnh. Đến nay, toàn bộ mặt bằng này đã bị Xí nghiệp quản lý và phát triển nhà quận Bình Thạnh phân lô và xây dựng thành 24 căn nhà có kết cấu kiên cố và đã chuyển quyền sở hữu cho người mua.

Tình trạng này còn diễn ra trên địa bàn quận 5, 6... Tại quận 5, kho 88 Gò Công đã bị Công ty vật tư tổng hợp thành phố bố trí cho sáu cán bộ, công nhân viên vào ở từ năm 1985 đến nay. Cũng chính Công ty vật tư tổng hợp thành phố đã biến kho 176/11 Hậu Giang, quận 6 thành nhà ở của sáu cán bộ công nhân viên. Còn đối với kho 958 Lò Gốm, Công ty vật tư tổng hợp cũng đã cải tạo, bố trí cho năm hộ gia đình vào ở.

Bên cạnh vấn đề sử dụng kho bãi sai mục đích là việc cho thuê với giá rẻ như cho. Doanh nghiệp, cá nhân xin thuê và được thuê với giá rất mềm, (kho bình quân từ 20-30 nghìn đồng/m2/tháng, bãi từ 3.600 đến 4.000 đồng/m2/tháng) tìm cách cho thuê lại với giá cao gấp nhiều lần để hưởng chênh lệch, thậm chí có đơn vị thuê kho bãi nhưng không trả tiền.

Tại cuộc họp, hầu hết các ý kiến của các sở ngành liên quan đều tán đồng với báo cáo của Ban Kinh tế-Ngân sách. Tuy nhiên, khi truy vấn vì sao việc tự ý chuyển kho bãi thành nhà ở lại được cấp phép xây dựng thì đại diện Sở Xây dựng chưa trả lời được.

Bà Nguyễn Thị Hồng, Giám đốc Sở Tài chính, đại diện thường trực Ban chỉ đạo 80 của TP về xử lý, sắp xếp lại nhà xưởng thuộc sở hữu nhà nước, cho biết đến nay mới chỉ có 1.648/1.882 đơn vị đang quản lý, sử dụng nhà đất thuộc sở hữu nhà nước có báo cáo, nhiều đơn vị và doanh nghiệp nhà nước trung ương đóng trên địa bàn TP vẫn không báo cáo và có phương án xử lý đối với tài sản đang quản lý. Đến nay, Ban chỉ đạo 80 cũng đã trình UBND TP thu hồi 34 mặt bằng bỏ trống, cho thuê, sử dụng không đúng công năng.

Dựa trên kết quả giám sát, đoàn giám sát đã kiến nghị UBND TP chỉ đạo thanh tra làm rõ thực trạng của việc sử dụng nhà đất không đúng mục đích, lãng phí. Đối với các trường hợp chiếm dụng trái phép, sử dụng không đúng mục đích, lãng phí thì cần thu hồi ngay. Đoàn cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo việc thu hồi nhà, đất do doanh nghiệp nhà nước trung ương quản lý đang bỏ trống, không sử dụng.