Điều trị nghiện bằng thuốc thay thế Methadone để giảm thiểu lây nhiễm HIV

Từ 55 tỉnh, thành phố có các cơ sở điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng methadone vào năm 2015, đến năm 2016 đã mở rộng ra tất cả 63 tỉnh, thành phố với 275 cơ sở điều trị methadone và 50.800 bệnh nhân (tăng 58 cơ sở và 15.600 bệnh nhân so với cuối năm 2015). Hiện tại, đã có 385 cơ sở điều trị ARV với 111.700 bệnh nhân ở tất cả 63 tỉnh, thành phố (tăng 73 cơ sở và 7.900 người so với cuối năm 2015).

Trong năm 2016, cả nước đã có thêm 5 phòng xét nghiệm được phép khẳng định HIV dương tính, trong đó 2 tỉnh Bắc Kạn, Đắc Nông là 2 tỉnh cuối cùng. Như vậy đến nay 100% các tỉnh, thành phố đều có thể làm xét nghiệm khẳng định HIV dương tính. Ngoài ra, đã cấp mới 3 phòng xét nghiệm được phép khẳng định HIV tuyến huyện tại các tỉnh Thái Nguyên, Sơn La, Lào Cai, nâng lên thành 9 huyện có phòng xét nghiệm khẳng định HIV dương tính.

Cũng trong năm qua, Bộ Y tế triển khai thí điểm mô hình tư vấn xét nghiệm tại cộng đồng, do các tuyên truyền viên đồng đẳng hoặc y tế thôn bản được tập huấn xét nghiệm HIV trực tiếp xét nghiệm HIV cho những người nguy cơ cao tại cộng đồng, thí điểm tại 4 tỉnh gồm Thanh Hóa, Thái Nguyên, Điện Biên, Nghệ An và Hồ Chí Minh, phát hiện được 450 người nhiễm HIV, đóng góp khoảng 10% số người phát hiện nhiễm mới.

Trong thời gian tới, bên cạnh tiếp tục duy trì hoạt động của mạng lưới nhân viên tiếp cận cộng đồng và nghiên cứu triển khai hoạt động dưới nhiều mô hình hoạt động khác nhau; tổ chức phân phát bơm kim tiêm, bao cao su miễn phí, đặc biệt ưu tiên các địa bàn miền núi, vùng sâu, vùng xa, mở rộng chương trình tiếp thị xã hội. Ngành y tế mở rộng các điểm cấp phát thuốc tại xã, phường để tăng tỷ lệ tiếp cận và giảm tỷ lệ bỏ trị; mở rộng điều trị methadone trong trại giam và các cơ sở cai nghiện. Đồng thời, đẩy mạnh hoạt động thông tin giáo dục truyền thông và truyền thông thay đổi hành vi thông qua các kênh truyên thông khác nhau đặc biệt qua mạng lưới nhân viên tiếp cận cộng đồng.

Ngành tăng cường tính sẵn có các dịch vụ xét nghiệm sàng lọc HIV trong tất cả các cơ sở y tế; mở rộng xét nghiệm HIV dựa vào cộng đồng; mở rộng mạng lưới phòng xét nghiệm khẳng định HIV dương tính cho các khu vực xa trung tâm thành phố của tỉnh; mở rộng xét nghiệm đo tải lượng HIV thường quy cho bệnh nhân đang điều trị ARV thay thế dần cho việc xét nghiệm thường quy CD4.

Triển khai và củng cố chất lượng giám sát trọng điểm HIV tại 30 tỉnh, thành phố; giám sát trọng điểm STI tại 10 tỉnh, thành phố; tiến hành đánh giá nhanh tình hình dịch HIV/AIDS tại các tỉnh trọng điểm về HIV/AIDS; ngành tập trung thực hiện ước tính dự báo kích thước quần thể nguy cơ cao tại 63 tỉnh/thành phố làm cơ sở cho việc lập kế hoạch và triển khai các can thiệp.

Ngành chú trọng kiện toàn các cơ sở điều trị HIV/AIDS nhằm bảo đảm bệnh nhân HIV/AIDS được tiếp cận dịch vụ khám chữa bệnh HIV thông qua BHYT. Đặc biệt, Bộ Y tế được giao mua thuốc ARV càng sớm càng tốt, nên Bộ khẩn trương hoàn thiện Thông tư liên quan đến triển khai Quyết định 2188/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành về thanh toán thuốc ARV và hỗ trợ người sử dụng thuốc kháng HIV. Phấn đấu năm 2017 có thể tiến hành triển khai đấu thầu thuốc ARV nguồn BHYT, tiến hành thanh toán chi trả cho bệnh nhân bằng nguồn bảo hiểm, bắt đầu từ quý III/2017.